مراكز توانبخشی و كاهش سن مراجعه كنندگان
سالها پیش، افرادی كه برای درمان دردهای عضلانی اسكلتی به درمانگاههای فیزیوتراپی و ارتوپدی مراجعه می كردند، عموما افراد بالای 55 سال بودند ولی امروزه حتی افراد 30 ساله نیز به این مراكز مراجعه می كنند.
این روزها پزشكان شاهد مراجعه بیمارانی با سنین 30 تا 50 سال با دردهای گردن، زانو، كمر و مفاصل به مراكز درمانی هستند و بیش از 80 درصد از افراد نیز، حداقل یك بار در طول زندگی خود كمر درد را تجربه كرده اند.
این آمارها باعث شده است طب فیزیكی و توانبخشی مورد توجه ویژه ای قرار گیرد.
پیشرفت های فناوری و ورود وسایل جدید نیز به كمك این رشته آمده تا شاید كمی از دردها و مشكلات اسكلتی و عضلانی مردم بكاهد اما با این وجود، بسیاری از مردم طب فیزیكی را تنها در قالب فیزیوتراپی و توانبخشی می شناسند و كمتر از پیشرفت های این طب و تحولاتی كه در این رشته به وجود آمده اطلاع دارند.
دكتر 'محمدرضا امیدظهور'، متخصص طب فیزیكی و توانبخشی می گوید: طب فیزیكی، رشته ای است كه از مدالیته های مختلف مانند سرما و گرما برای درمان بیماری ها كمك می گیرد.
رییس مركز جامع توانبخشی امید می افزاید: در واقع این طب، تركیب روش های رایج درمانی با مدالیته های مختلف فیزیكی است و در رویكرد آن افزایش كیفیت زندگی و بهبود عملكرد فرد قراردارد.
امیدظهور اضافه می كند: در سال های پس از جنگ جهانی دوم با افزایش آمار معلولان، توانبخشی نیز به طب فیزیكی اضافه شد؛ در طب فیزیكی تلاش می شود سطح زندگی یك معلول با وجود نقص هایی كه دارد بالا برده شود و این كار با استفاده حداكثری از آن، میزان عصب و عضله ای كه در عضو قطع شده یك بیمار مانده یا با ساخت یك اندام مصنوعی انجام می شود.
وی می گوید: طب فیزیكی و توانبخشی یك رویكرد چند رشته ای دارد و بسته به نوع بیماری فرد، متخصصان دیگری مانند شنوایی سنج، كار درمانگر، فیزیوتراپیست، گفتار درمانگر و تكنیكال ارتوپد، متخصص طب فیزیكی را در این راه یاری می كنند؛ در واقع متخصص طب فیزیكی جایگاه یك رهبر اركستر را دارد كه سازهای مختلف را با هم هماهنگ می كند.
این متخصص طب فیزیكی ادامه می دهد: در طب فیزیكی پیشگیری مبحث مهمی است و جایگاه ویژه ای دارد چرا كه ساختمان بدن آسیب پذیر است و اگر در راستای مناسب به آن فشار وارد نشود یا قوس های طبیعی كم یا زیاد شود، فشارها بیشتر می شود و عوارض زیادی برای فرد دارد.
امید ظهور در توضیح این مطلب می گوید: به طور مثال زانوی پرانتزی یكی از بیماری های شایع در میان كودكان است یا بچه هایی كه پای آنها به سمت داخل انحراف دارد یا روی پنجه پا راه می روند؛ چنانچه این انحرافات در كودكی تشخیص داده شود، با درمانهای ارتوتیك یا حركات اصلاحی قابل درمان است اما اگر این مشكلات با بچه ها بماند و آنها بزرگ شوند به احتمال زیاد به عمل جراحی نیاز پیدا می كنند.
وی ادامه می دهد: مورد دیگر، گودی كمر است كه اگر در كودكی تشخیص داده شود مانع از عوارضی مانند دیسك كمر یا سرخوردگی مهره ها می شود و در والدین نیز به همین صورت است.
به گفته وی، مشكلاتی مانند گودی كمر، قوز یا كمر درد عموما ریشه استخوانی ندارند و اگر زود تشخیص داده شوند می توان آنها را با درمانهای فیزیكی و ورزش های اصلاحی درمان كرد.
این متخصص طب فیزیكی می افزاید: انحرافات بزرگ در ستون فقرات واضح است و مطمئنا افراد برای درمان آن اقدام می كنند اما برخی انحرافات در ستون فقرات وجود دارد كه در نگاه اول قابل تشخیص نیستند.
امید ظهور اضافه می كند: رویكرد جدید طب فیزیكی در دنیا نیز این است كه این انحرافات را تشخیص دهد و درمان كند تا مانع از عوارض بعدی شود.
مدیر گروه بیومكانیكال مركز علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشكی تهران درباره اسكنرهایی كه برای ساخت اعضای مصنوعی ساخته شده است، می گوید: این اسكنرها كه با نور سفید یا لیزر كار می كنند، دور بیمار حركت می كند و حجم بریس مورد نیاز را اندازه می گیرد؛ البته به دلیل اثرات جانبی كه لیزر بر روی چشم دارد استفاده از اسكنر نور سفید ترجیح داده می شود.
امیدظهور ادامه می دهد: اسكنر این قابلیت را دارد كه با اسكن كردن، نقاط پرفشار بدن را شناسایی كند تا اندام بهتری ساخته شود. ضمن اینكه محل اتصال عضو به بدن نیز بهتر تنظیم می شود.
به اعتقاد بسیاری از پزشكان و متخصصان، زندگی صنعتی، كم تحركی و تغذیه ناسالم عامل بسیاری از بیمارها است كه با تغذیه سالم، پرهیز از مصرف غذاهای آماده، كاهش مواد قندی، چربی و روغن و نیز انجام ورزش های روزانه می توان از بروز بسیاری بیماری ها پیشگیری كرد.
منبع: ایرنا